ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΣ (ΕΝΑΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΗΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ)

Αφιέρωμα στα τραγούδια της αγάπης του Δημήτρη Βάγια - Θεοφάνης Παππάς

Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ 

ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΡΤΟΠΟΥΛΑΣ   

ΣΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΑΓΙΑ

Αιδεσιμότατοι,

Αξιότιμε κ. Βουλευτή,

Κύριε Νομάρχη,

Κύριοι Δήμαρχοι,

Κύριε Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας,

Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Φίλοι και συνδημότες,

Αξίζει κάθε τιμή, τόσο στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση όσο και στο Δήμο Σελλών για το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ανέγερση της Προτομής του μεγάλου Ηπειρώτη δημιουργού και εκφραστή του δημοτικού μας τραγουδιού  ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΑΓΙΑ στη γενέτειρά του.

Εκ μέρους του Πολιτιστικού μας Συλλόγου «ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ» σας εκφράζουμε τη μεγάλη μας ικανοποίηση, χαρά και ευχαρίστηση που υλοποιήθηκε σχετική πρότασή μας και η οποία είμαστε βέβαιοι  πως ήταν και επιθυμία όλων των συνδημοτών μας και όχι μόνο.

Επίσης ευχαριστούμε όλους όσους συνέβαλαν στην απόδοση της οφειλόμενης τιμής προς τον άξιο και λαμπρό τούτο καλλιτέχνη.

Για μας ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΣ είναι οικείο, φιλικό, συγγενικό, συγκινησιακό και χωριανό πρόσωπο. Είναι ο δικός μας ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΣ στην πλήρη κυριολεξία του όρου. Εδώ γεννήθηκε. Εδώ ψεύδισε τις πρώτες συλλαβές. Εδώ έκανε τα πρώτα βήματα. Στο σχολείο μας έμαθε πρώτη γραφή και πρώτη ανάγνωση. Εδώ έπαιξε, γέλασε και σεργιάνισε σαν παιδί.  Πάτησε στο ίδιο χώμα που πατάμε κι εμείς τώρα. Του χάιδεψαν τα μαλλιά οι αγέρηδες του τόπου μας. Μπήκε στα στήθια του ο ίδιος καθαρός, μυρόπνοος και εύοσμος αέρας της περιοχής μας.

Μεγάλωσε με τις ίδιες αξίες και τα ίδια ήθη, τις ίδιες συνήθειες και τα αυτά έθιμα του τόπου.

Πόνεσε και σημαδεύτηκε, όταν είδε την ξενιτιά να βάζει στο μάτι το χωριό μας. Έζησε σκηνές του μαύρου αποχωρισμού των χωριανών μας. Τον σημάδεψαν και τον λάβωσαν οι στιγμές στα πικρά ξεχωρίσματα, όταν φιλιούνταν και αγκαλιάζονταν οι χωριανοί για τα ξένα.

Εδώ και στα γύρω χωριά, που σήμερα αποτελούν το Δήμο μας, είχε τα πρώτα στέρεα, καθάρια και παραδοσιακά μουσικά ακούσματα στις χαρές και τα πανηγύρια μας.

Κι όταν βρέθηκε για λόγους επιβίωσης στα ξένα ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΣ δε διέγραψε και δε λησμόνησε τίποτε απ’ όσα του έδωσε ο πατρογονικός του τόπος. Τα κράτησε όλα μέσα του σα θησαυρό, σα φυλαχτό για έχος και σαν παιδική ανάμνηση.

Παινευόταν και καμάρωνε για το χωριό του και την περιοχή. Όταν έβλεπε χωριανό ή κοντοπατριώτη, μακριά και αλάργα απ’ το χωριό εκεί στα ξένα, τον χαιρετούσε μ’ ακράτητο ενθουσιασμό κι ένιωθε ένα ρίγος κι ένα σφρίγος συγκίνησης που τα κράτησε ως τη στερνή πνοή του.

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΣ τίμησε το χώρο και το χρόνο της παραδοσιακής μουσικής, των παραδοσιακών τραγουδιών. Τραγούδησε γλυκόφθογγα, πρότυπα και πρωτότυπα τραγούδια της ξενιτιάς, του γάμου, του πόνου, της τάβλας, της καθημερινότητας και του μεγαλόπνοου καημού.

Όπου πέρασε, η φωνή του και ιδιαίτερα το ήθος του, άφησαν πατημασιές βιωματικού πολιτισμού. Ήταν απλός, σεμνός, προσιτός, γλυκομίλητος, στοχαστικός και φιλικός.

Τραγούδησε σε πανηγύρια, σε γάμους, σε συνεστιάσεις και αλλού όπου τον καλούσαν. Προσηλωμένος πάντα στην παράδοση.

Είχε γλυκιά φωνή που σε ταξίδευε στα παλιά καλλίτροπα και ζηλεμένα. Σε ημέρευε, σε γαλήνευε και λησμόναγες του πόνου τα γραπώματα.

Με τα τραγούδια του συγκινούσε, δημιουργούσε ευθυμία και σ’ άνοιγε το δρόμο της νοσταλγίας και της αναπόλησης.

Σου ’παιρνε τα ντέρτια, τα σεκλέτια, τους σεβντάδες και τα βάσανά σου το τραγούδι του.

Τα τραγούδια του αγαπήθηκαν απ’ όλους.

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΣ βοήθησε την παραδοσιακή μουσική να βρει τους ρυθμούς της, τους γενέθλιους τόπους της και την ακριβή προέλευση.

Ήταν ο γνησιότερος εκφραστής τραγουδιστής – πρεσβευτής στις ξένες χώρες του απανταχού ελληνισμού της διασποράς.

Τα ευμενή και κολακευτικά σχόλιά της για το χωριανό μας τραγουδιστή ιδιαίτερα μας έχουν  συγκινήσει.

Είναι μέγιστη τιμή και υπέρτατη συγκυρία και συγκαιρία να γίνονται τ’ αποκαλυπτήρια την ημέρα της ονομαστικής του γιορτής.

Εδώ στην όμορφη πλατεία μας στήνεται η προτομή του για να μας βλέπει όλους και να τον βλέπουμε.

Να μας λέει το πρωί καλημέρα και πώς ξημερώσαμαν και το σούρουπο για το χαλίπωμα καληνύχτα, ύπνο δικαίου και όνειρα γλυκά.

Ν’ αγναντεύει και να τραγουδάνε τα μάτια στις χαρές χαρούμενα τραγούδια και στις φαρμακερές στιγμές να μας λέει συλλυπητήρια και λόγια παρηγοριάς με τα μοιρολόγια, που όταν τα τραγούδαγε δάκρυζαν και οι ξερόπετρες. 

Τα τραγούδια του ήταν ξαρρωστικό και φάρμακο για τα φαρμάκια της ζωής.

Θα ήταν όμως σοβαρή παράλειψη αν τούτη την υπέρτατη στιγμή δεν ακουγόταν – έστω για λίγο – η κρυστάλλινη, μελωδική και μαγευτική φωνή του.

ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΣ, τα τραγούδια σου ανάσταιναν πεθαμένους. Τα τραγουδάμε στους γάμους. Τα τραγουδάμε όταν η χαρά μας χτυπάει την πόρτα της καρδιάς μας. Τα τραγουδάνε κι οι ξενιτεμένοι στη δόλια ξενιτιά.

Είμαστε περήφανοι και σένα. Καμαρώνουμε! Κι εμείς οι χωριανοί σου συχνά λέμε ότι «είμαστε από το χωριό του Δημήτρη Βάγια», γιατί έκανες γνωστό το όνομα του μικρού χωριού μας και όλης της περιοχής μας παντού.

Δε λησμονάμε τα κόπια, τον αγώνα, τις προσπάθειες που έκανες για τη διάδοση του γνήσιου δημοτικού τραγουδιού.

Από σήμερα και για πάντα θα στολίζει την πλατεία μας η λεβέντικη μορφή σου. Η προτομή σου αιώνιο κι αθάνατο μνημείο της προσφοράς σου στην παραδοσιακή μουσική

ΑΘΑΝΑΤΟΣ!

                                               

Κλέφτες παλιοί. Δημήτρης Βάγιας

"Κόρη που πάνεις για νερό"(Ήπειρος) - Βάγιας, Σιάτρας, Κωνσταντίνου, Κόντης, Μούτσιου / ΕΤ -2, 1989

"Kούπα κούπα μπιρμπιλένια"(Ηπειρώτικο) / Δημήτρης Βάγιας - τραγούδι
Ηχογράφηση από το Αρχείο της ΕΡΑ του 1975.

Κούπα, κούπα μπριμπιλένια,
κόρη μαργαριταρένια,
φτιάξε μας καλό γιοφύρι,
να διαβώ να πάνω πέρα.
Να διαβώ να πάνω πέρα
στου παπά την θυγατέρα,
που πουλάει τα μήλα δέκα,
τα λεμόνια δεκαπέντε.
Παίρνω, σχίζω ένα λεμόνι
βρίσκω την αγάπη μέσα,
με τα χέρια σταυρωμένα
και με τα μαλλιά πλεγμένα.
Ξέπλεχτα και ρίχτα πίσω
για να 'ρθω να σε φιλήσω.
Ξέπλεχτα και ρίχτα μπρος σου
να 'ρθω εγώ να μπω γαμπρός σου.

"ΑΧΟΣ ΒΑΡΥΣ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ"

ΣΙΔΗΡΟΒΕΡΓΙΝΟ ΚΛΟΥΒΙ...

ΗΡΘΑΝ ΚΑΙ ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ...

"ΑΥΤΑ ΤΑ ΜΑΥΡΑ ΜΑΤΙΑ..."

ΗΤΑΝ Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ…

(Απόσπασμα από τη συνέντευξη του Χρόνη Αηδονίδη που δόθηκε στο δημοσιογράφο κ. Σωτήρη Μπέκα)

Του Σωτήρη Μπέκα

“Ο Δημήτρης Βάγιας είχε δικό του στυλ, ιδιαίτερο. Τα Ηπειρώτικα, τα έλεγε Ηπειρώτικα. Όμως του άρεσαν τόσο τα τραγούδια που έλεγα εγώ, όσο κι αυτά που έλεγε η Δόμνα. Κάποια στιγμή (το 1972), τον έβαλε η Σαμίου να τραγουδήσει τη “Γαλαζιανή” (Mε Μήνυσε Μι' Αρχόντισσα - Συρτό Μακεδονίας). Ακόμη τότε σε νεαρή ηλικία και δίχως πολύ μεγάλη προσωπική εμπειρία, ωστόσο ο Δημήτρης προσπάθησε να δουλέψει πάνω στην δική μου, παλιότερη ερμηνεία. Πραγματικά το είπε πάρα πολύ ωραία και η Δόμνα έμεινε πολύ ικανοποιημένη. Επιπλέον, μαζί συνεργαστήκαμε για περίπου μία τριετία σε σειρά συναυλιών με τραγούδια από όλη την Ελλάδα, αλλά και σε δουλειές με τον Σίμωνα Καρά και τη Δόμνα Σαμίου. Θυμάμαι, μία φορά στη Βυτίνα, τον άκουσα για πρώτη φορά να ερμηνεύει ένα δύσκολο τραγούδι, “Τα Μάγια στο Πηγάδι” και του είπα επί λέξη: “Δημήτρη, αυτό το τραγούδι το έχω ακούσει από όλους τους Ηπειρώτες, αλλά καλύτερα από όλους το είπες εσύ.

Για εμένα, ήταν ο καλύτερος από όλους, ο πιο σωστός και τα Ηπειρώτικα τραγούδια τα έλεγε με μεγάλη ευγένεια”.

"Φωνές" της Λάκκας Σουλίου: Η περίπτωση του Δημήτρη Βάγια.

ΒΡΥΤΖΑΧΑ web tv

Ο Δημήτρης Βάγιας γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό της Ηπείρου, στην Αρτοπούλα (πρώην Έλενζα ) της περιοχής Λάκκας Σουλίου Ιωαννίνων, από αγροτοεργάτες γονείς το έτος 1947. Μεγάλωσε σ’ ένα καθαρά επαρχιακό περιβάλλον απ’ το οποίο επηρεάστηκε βαθύτατα. Έζησε σαν παιδί μέσα σε πολλές στερήσεις εκείνη την εποχή. Όμως ανατράφηκε από τους γονείς του με τους θρύλους της Σουλιώτικης ηρωικής παράδοσης από την οποία προσδιορίστηκε ο ψυχοπνευματικός του κόσμος. Ενός κόσμου που είναι πλημμυρισμένος από Ελληνικότητα με κύρια έκφραση ζωής την λατρεία και το πάθος για το Δημοτικό τραγούδι, ιδιαίτερα για τα γνήσια και αυθεντικά Ηπειρώτικα δημοτικά τραγούδια των οποίων αναδείχθηκε ευλαβικός ερμηνευτής και ακαταπόνητος εργάτης της συλλογής και καταγραφής του απ’ όλα τα μέρη της Ηπείρου. Από μαθητής κιόλας του Δημοτικού σχολείου στο χωριό του, πήρε ο Δημήτρης Βάγιας του «δαυλό» του Δημοτικού Τραγουδιού στα χέρια του, τοποθετηθείς από το δάσκαλό του ως «αρχηγός» της σχολικής χορωδίας. Και από τότε με το «δαυλό» αυτό ανάβει τις «καθαρτήριες φωτιές» του δημοτικού τραγουδιού σ’ όλη την Ήπειρο και την Ελλάδα. Σε ηλικία μόλις 13 ετών ο Δημήτρης Βάγιας μετανάστευσε στην Αθήνα όπως πολλοί χωριανοί του την εποχή εκείνη. Εργάστηκε σε διάφορες δουλειές για να επιζήσει. Όταν υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, ήρθε στην Αθήνα και ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο. Το 1971 παντρεύεται. Την χρονιά αυτή, σε ηλικία 24 ετών ανακηρύχθηκε στην Αθήνα σε «Α’ φωνή» από 12 μελή επιτροπή του τότε Ε.Ι.Ρ. (Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας) και πέτυχε αυτό το διαγωνιστικό άθλο με τα Δημοτικά τραγούδια « Κατσαντώνης» και «Η Λένω Μπότσαρη».

Από τότε άρχισε και η πολύπλευρη συνεργασία του με όλους τους καταξιωμένους Ηπειρώτες και άλλους παραδοσιακούς τραγουδιστές και με όλους τους δεξιοτέχνες των λαϊκών οργάνων. Η πρώτη συμμετοχή σε δίσκο ήταν στον «Ηπειρώτικο γάμο» του Τάσιου Χαλκιά ερμηνεύοντας τα 5 από τα 12 τραγούδια του δίσκου. Επίσης συμμετέχει σε δίσκους του Σίμωνα Καρρά και της Δόμνας Σαμίου. Δούλεψε και εργάστηκε σε όλα τα μεγάλα και μικρά πανηγύρια σε όλη την Ήπειρο, σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Ο πρώτος προσωπικός του δίσκος έγινε το 1972 με τίτλο «Τα ωραία της Ηπείρου» . και τη δισκογραφική του προσφορά συνεχίζει με «Τα αυθεντικά της Ηπείρου», έχοντας ως ανυποχώρητη φιλοδοξία του την καταγραφή και διάσωση σε 20 μεγάλους δίσκους όλων εκείνων των Ηπειρώτικων δημοτικών τραγουδιών που κινδυνεύουν να λησμονηθούν και που λίγοι μόνον άνθρωποι τα κατέχουν αυτά ακόμα. Άλλοι δίσκοι με τίτλο «Ιστορικά Σουλιώτικα», «Τραγούδια της αγάπης», «Μουσικοί θησαυροί της Ηπείρου» κ.α. Από το 1978 ίδρυσε και διατήρησε στην Αθήνα κέντρο οικογενειακής διασκέδασης για τους λάτρεις του Δημοτικού τραγουδιού, με την ονομασία «Ηπειρώτικο Σαλόνι». Εκεί συνεργάστηκε με πόλους καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως ο Σάββας Σιάτρας, ο Ηλίας Κόντης, ο Αλέκος Κώστας, ο Γιώργος Κούρτης και πολλούς άλλους. Όλη τη χειμερινή περίοδο πραγματοποιούνται στο κέντρο αυτό οι «ετήσιοι χοροί» Αδελφοτήτων και Πολιτιστικών και Πνευματικών συλλόγων καθώς επίσης και εκδηλώσεις χαράς όπως γάμοι, αρραβώνες και βαφτίσια. Είχε πάμπολλες παρουσίες στο ραδιόφωνο και συμμετοχές στην τηλεόραση.

Πραγματοποίησε ταξίδια σε Αμερική, Ν. Αφρική, σε χώρες της Ευρώπης μεταφέροντας ζωντανό τον «ήχο» του Δημοτικού Τραγουδιού με την ίδια του τη φωνή. Για το έργο του και την τεράστια προσφορά του στη διάσωση, διατήρηση και διάδοση της Ελληνικής Παράδοσης απονεμήθηκαν πολλά και διάφορα τιμητικά βραβεία και έπαινοι όπως από το Δήμο Ιωαννιτών, Ομοσπονδία Λάκκας Σουλίου, Ομοσπονδία Μουργκάνας, Ομοσπονδία Πωγωνίου, Σύλλογο Ηπειρωτών Στουτγάρδης, Σύλλογο Ηπειρωτών Βελγίου, Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας και από πολλές άλλες Αδελφότητες και Σωματεία. Σε όλους τους συναδέλφους του και σε όλους τους οργανοπαίχτες των συγκροτημάτων της παραδοσιακής μουσικής απεύθυνε πάντα ο Δημήτρης Βάγιας με πολλή διακριτικότητα, συμβουλές για να μην παρασύρονται σε καμία νόθευση και αλλοίωση του Δημοτικού τραγουδιού, τάχα για λόγους «εμπορικούς». Δε δέχτηκε ποτέ συμβιβασμό με όσους διαπράττουν την αθλιότητα της «εμπορευματοποίησης» της μουσικής παράδοσης πάνω σε δημοτικοφανείς «σκοπούς» και στίχους.

Στις 9 Ιανουαρίου του 1994, ύστερα από το τέλος μιας εκδήλωσης στο μαγαζί του, επιστρέφοντας στο σπίτι του, συνέβη ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Από τότε και για δυόμιση χρόνια η κρυστάλλινη και μελωδική φωνή του δεν ξανακούστηκε. Τελικά στις 10 Σεπτεμβρίου του 1996 πέθανε στην Αθήνα. Κηδεύτηκε στην ιδιαίτερή του πατρίδα την Αρτοπούλα. Πλήθος κόσμου, συγγενείς, χωριανοί, φίλοι, γνωστοί, συνάδελφοι, θαυμαστές, από τον πιο απλό άνθρωπο μέχρι τον πιο επίσημο παρευρέθηκαν στο τελευταίο αντίο.

Πηγές:
1) Βιογραφικές πληροφορίες: http://www.ipirosparadosi.gr
2) Βίντεο: κανάλι "ΛΑΜΠΟΒΑΡΚΑ ΓΡΙ-ΓΡΙ" στο Youtube

ΚΟΡΗ ΠΟΥ ΠΑΝΕΙΣ ΓΙΑ ΝΕΡΟ

ΤΑ ΠΗΡΑΜΕ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ

ΗΡΘΑΝ ΚΑΙ ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ